1999 yılında ofset baskı ustası Şahin Zeybek tarafından kurulan firma, yüksek kalite ve özenli işçilik ile üretilmiş yumuşak ve sert kapaklı katalog, dergi üretimiyle fark yaratmaya çalışıyor.
Dost Matbaacılık, 1999 yılında Şahin Zeybek tarafından kurulmuş. On yıl bir ortağı ile birlikte çalışan Zeybek ailesi, 2010’dan bu yana matbaanın tek sahibi.
“Matbaacılık dünyada çağımızın mesleği… Hiçbir zaman imajını, yerini, konseptini kaybetmeyecek bir meslek. Ama gerek ekonomik şartlar, gerek meslekle meşgul olanların mesleki altyapılarının yetersizliğinden, meslek okullarının matbaacılığa destek vermemesi, yeni eğitim formatından dolayı çırak, kalfa yetişmemesi Türkiye’de matbaacılığı çok kötü bir duruma düşürdü” diyen Şahin Zeybek, şöyle devam ediyor. “Ben bu işin bileni olduğum için en kötü şartlarda direksiyona geçebiliyorum. Ama bunu yapamayan arkadaşlar da var. Bunu çok görmüyorum çünkü kimisi bilgi ile kimisi sermaye ile gelir. Şu andaki haksız rekabet ve piyasa koşulları, tedarikçi firmaların yaptırımları Adana’da sektörü çok fena baltalamış bulunuyor. Daha önce seksen metre kare yerimizde çift renk Roland makinemiz ve 9 kişilik kadromuzla hiçbir sıkıntımız yoktu ve borç ödüyorduk. Şimdi 500 metre kare yerimiz var, full entegre tesis, ortak yok; 7 elemana düştük… Tedarikçi firmalardan mal almak zorlaştı ve iş yerini ayakta tutma politikası uygulanıyor. Adana’da bir işletme sabit giderlerini, personel giderlerini ödeyebiliyorsa, matbaacı geçimini sağlayacak bir gelir sağlayabiliyorsa, çok büyük kârda demektir.”
Dost Matbaacılık’ın makine parkında iki buçuk yıl önce alınmış Roland 305 5 renk 50 x 70 ofset baskı makinesi var. Zeybek, “İki buçuk yıl önce aldığımızda leasing ödemelerini çok daha kolay yapabiliyorduk. Şu anda bu çok daha zorlaştı” diyor. Makine parkında ayrıca GTO 32 x 46 tek renk ofset baskı makinesi, 2008 model sıfır alınmış Perfecta 92 cm giyotin, Heidelberg ST 100 (2001) tel dikiş robotu, kapak takma makinesi ve selofan makinesi bulunuyor.
Adana matbaacılığının son on yılı
Şahin Zeybek Adana matbaacılığının son on yılını şöyle değerlendiriyor.
“On yıl önce bugün yaptığımız işi yapsaydım, kâr bakımından ihya olurdum. Bu demektir ki personel ve malzeme giderlerimiz her yıl artarken, biz aynı fiyatlarla çalışıyoruz. Matbaacılar işçilik giderleriyle rekabet ediyorlar. Türmatsan da her yerde matbaacının karşısına çıkıyor. Eskiden ‘en çok kapasitesini dolduruncaya kadar piyasaya girer’ diye düşünüyorduk ama bizim sandığımızdan çok daha büyük kapasiteyle, Türkiye’nin en ücra yerlerine kadar girdiği görülüyor. Onun verdiği fiyatla 5000 broşürü basıp Organize Sanayi Bölgesi’ndeki müşterinize teslim edemezsiniz. Bu yüzden herkesin matbaacılığı farklı yorumlaması gerekiyor. Farklı olmak da muhakkak farklı bir şey yapmaktan geçer.”
Çıraklıktan gelen Şahin Zeybek, dergi – katalog, sert kapak kataloglar, kurumsal firmaların lüks işleri ağırlıklı ticari baskıda yüksek kaliteli üretime, ‘fantezi’ işlere odaklanmış ve bu alanda iddialı. “Adana’da 300 civarında matbaa arasında fantezi iş üretecek ekipman ve bilgiye sahip olan matbaa üçü geçmez” diyen Zeybek şöyle devam ediyor.
“İş potansiyeli bakımından Türkiye’de iş çok. Türkiye dinamik bir ülke ve iş tükenmez. Ama rekabet çok fazla. Bir işe 10 lira vermişsem, buna 9 lira fiyat verilmesini saygıyla karşılarım. Ama o işe 4 lira verilmişse bu iş bitmiş demektir.
Matbaacının maliyeti 50 bin – 100 bin avrodan aşağı makinesi yok. Devlet 1 milyonluk yatırımı olan matbaaya 25 bin lira destek kredisini ‘risk var’ diye vermiyorsa, yapacak bir şeyiniz yok demektir. Matbaacılık sektörü yatırımlarını kazançlarıyla yapıyor ve şu anda öz sermayesi olmadığından zor durumda. İş var ama para kazanamıyoruz. En büyük sıkıntımız, ilimizde de diğer illerde de tahsilat. Nakit bir yana, çeki bile zor alıyoruz. Çünkü müşteri de bir yerden çek bekliyor.”
Şahin Zeybek’in geleceğe ilişkin beklentileri de karamsar. “Bundan iki yıl önce geleceği çok iyi görüyordum” diyen Zeybek, siyasal gerilimin, toplumdaki etnik bölünmenin ekonomiye yansıdığını vurguluyor. Zeybek, kredi kartları ve tüketici kredileriyle toplumun borçlanması sonucu piyasada nakit sıkıntısı çekildiğini, borç ödeme derdindeki insanların alışverişi kısıtlamalarının piyasaya durgunluk getirdiğini belirtiyor. Bununla birlikte, öz kaynakları olan firmalar için krizlerin yatırım için çok iyi bir fırsat olduğunun, makinelerin dörtte bir oranında daha düşük fiyata alınabileceğinin, çok uygun fiyatlarla kağıt stoğu yapılabileceğinin de altını çiziyor.
Şahin Zeybek dijital yatırımına da olumlu bakıyor. “Matbaanın bir köşesinde mutlaka dijital baskı makinesi olmalı” diyen Zeybek dijitali de matbaasına dahil eden, matbaacılığı adabıyla, uslubuyla, ekipmanıyla en iyi şekilde yapan matbaacıların zorlandıklarını, bu durumun da sorunun matbaacıda değil piyasada olduğunu gösterdiğini, bunun çözülmesi gerektiğini ifade ediyor.
Zeybek’e göre kalifiye personel yetersizliği, istikrarlı iş potansiyelinin olmaması, öz sermaye yetersizliği yatırım planlarını aksatan en önemli nedenler.
Dost Matbaacılık, tek vardiya çalışıyor. Tek vardiya, tam kapasite çalışan bir matbaanın Adana’da ancak giderlerini karşılayabileceğini belirten Şahin Zeybek, bir süre önce matbaada işe başlayan İnşaat Mühendisi oğlu Doğan Zeybek ile yükünü paylaşıyor.
