Böttcher Lak Blanketleri ve Kalıpları Ürün Müdürü Roland Gaertner,
bölgesel ve dekoratif lak kalıplarını anlattı.
Gaertner, fotopolimer klişelere alternatifk yeni ürünün doğrudan lazer pozlandırma
teknolojisiyle üretildiğini belirtiyor.
Böttcher sunumundan bir özet sunuyoruz.
Bölgesel lak kalıpları kullanımında dört senaryo var: Birinci senaryoda baskı için kullanılan blanketin sonra lak baskısı için kullanılması söz konusu. İkinci senaryoda, soyulabilir bez tabanlı lak kauçuğu kullanılıyor. Üçüncü senaryoda ise alüminyum kalıba yapışkanlı blanket yapıştırma yoluyla kendi lak kalıbının yapımı var. Dördüncü senaryoda, kullanıma hazır polyester tabanlı lak kalıbı kullanılıyor. Gaertner, “İlk üç senaryo bizim için taş devri gibi kalıyor” diyor.
Böttcher’in 2009 100 baz puan alınmış satış rakamlarına göre, polyester tabanlı lak kalıplarının satıştaki payı %78.5 iken, on yıl sonra, 2019’da bu oran %90.5 olmuş. Polyester tabanlı baz puanı 269’a yükselirken, bez tabanlı 103’te kalmış. Bu polyester tabanlı ürünlerin tekrar kullanılabilmesine bağlanıyor. Coca Cola gibi markalar yüksek stok tutmak yerine 10 – 15 kez kullanabildikleri aynı kalıpla daha düşük adetli baskılar yaptırabiliyorlar.
İlk senaryoya dönersek, Gaertner su bazlı lak kullanıldığında ofset baskı için hazırlanmış kalıpla üç nedenle iyi lak transferi gerçekleşmediğini söylüyor. Bunlar: Suyu iten, mürekkebi seven yüzey kauçuğu (yetersiz lak transferi ve kirletme), 8 mikrondan büyük yüzey pürüzlülüğü (su bazlı laklarda kirletme) ve kauçuk yüzey ile sıkıştırılabilir katman arasındaki bez katman (Detaylı şekillerin oyulması ve köşe kesimleri zor, istenmeyen alanların da soyulması, soyma sonrası tüylenme, UV baskıda alttaki bez deseninin lak baskısına çıkması). Tek sıkıştırılabilir katman soyma sorunları ve kirletmeye neden oluyor. Tek seferlik kullanım ve polyester tabanlı kalıplarda 2-3 dakika olan blanket değişiminde makine duruş süresinin 15-20 dakika olması nedeniyle ekonomik olarak da iyi değiller.
İkinci senaryodaki soyulabilir bez tabanlı lak kauçuğu teknik olarak daha iyi. Yüksek lak transfer oranı ve suyu seven üst yüzey kauçuğu ve yüzey pürüzlülüğü, su bazlı laklarda laklı alanlarda azaltılmış mürekkep kirletmesine yol açıyor. Bez katmanla ilgili ilk senaryodaki sorunlar bunda da geçerli. Çift sıkıştırılabilir katman, kirletmeyi önlüyor, kolay soyuluyor, kalıntı kalmıyor, zor temizleniyor. NBR sıkıştırılabilir havalı katman kauçuğu agresif UV laklarda kabarma riskine yol açıyor. Bez taşıyıcının tekrar işlerde kullanımı çok kısıtlı. Her blanket için 30 dakika hazırlık (kesme, soyma) süresi ve makine duruş süresi (15-20 dakika) olduğundan ekonomik değil. Böttcher’in su bazlı ve UV laklar için BT1007, UV laklar için Strip n’Coat UV ürünü var.
Üçüncüsü yani “kendi lak kalıbını kendin yap” senaryosu, su bazlı laklarda kirletme ve yetersiz lak transferi, bez katmandan kaynaklanan sorunlar, kullanılan yapıştırıcının çözülmesi, tek seferlik kullanım, alüminyum taşıyıcının birkaç kıvrılmayla kırılması vb. nedenlerle teknik olarak en iyi değil. Blanket maliyeti yüksek, kısa ömrü, yapıştırma maliyeti, tekrar hazırlama maliyeti vb. nedenlerle ekonomik değil.
Dördüncü senaryoda kullanılan, kullanıma hazır polyester tabanlı lak kalıp satışlarına bakıldığında, 2009’da kauçuğun (on yılda %87.9’dan %92.6’ya) oranının arttığı görülüyor. Poliüretan yüzeyli ürünlerin oranı ise on yılda %12.1’den 7.1’e düşmüş. 2009’da 100 baz puan olan satış hacimleri kauçukta 284’e, poliüretanda 163’e çıkmış. Kalınlıklara bakıldığında kalın (1.95 mm) ürünlerin payı on yılda % 50’.8’den %7.3’e düşmüş, 1.15 mm %28.6’dan %50’ye, 1.35 mm ise %20.6’dan %42.7’ye yükselmiş. 2009’da 100 olan baz puan inceden kalına sırasıyla 463, 549 ve 38 olmuş.
Pazardaki tüm polyester tabanlı lak kalıpları dört çeşide ayrılıyor:
Kauçuk yüzey + bez + kauçuk yapışma katmanı + polyester taban
PU yüzey + PU yapışma katmanı + polyester taban
Kauçuk yüzey + kauçuk yapışma katmanı + polyester taban
Kauçuk yüzey + PU yapışma katmanı + polyester taban
Gaertner, dört çeşidin her birinin artılarını ve eksilerini sıraladı.
Kauçuk yüzey + bez + kauçuk yapışma katmanı + polyester taban (BT 1003, BT1002) kullanımının taşlanmış yumuşak kauçuk yüzey (58° ShoreA) avantajı var. Bu görülebilir kesim çizgileri, yüksek ve homojen lak transferi, aniloks titreşimlerinin sönümlenmesi, +/- 0,02 mm kalınlık toleransı gibi artılar sağlıyor. Yanı sıra, bez katmana bağlı zor bükülme, karışık desenlerin zor kesilmesi, köşe kesimi zorluğu, soyulurken istenmeyen alanların kalkması, kısmi laklamada kenarların temiz çıkmaması, bez deseninin lak baskısına çıkması gibi eksileri var. Kombi yapışma katmanı UV baskılarda kabarma riski yaratıyor. Kimyasal işlem görmüş polyester yüzeye bağlı sabit olmayan çekme kuvveti ve soyma sonrası parça kalma riski var. Tek parça polyester taban derin kesimlerde kırılabiliyor.
PU yüzey + PU yapışma katmanı + polyester taban (Örn. BT1006, BT1009) bez katman olmadığından daha kolay bükülebiliyor. Karışık desenler kolay işleniyor. Köşe kesimi kolay. Soymada istenmeyen yerler kalkmıyor. Kısmi laklamada kenarları temiz kalıyor. Bez deseninin laka geçme riski yok. PU yapıştırma katmanı sayesinde UV laklarda kalkma ve şişme riski yok. Bu kalıpta sert PU yüzey (80° ShoreA) kesim çizgilerinin zor görülmesi, sınırlı lak transferi, sınırlı lak transferi homojenliği, aniloks titreşimlerinin iyi sönümlenmemesi, +/- 0,05 mm kalınlık toleransı gibi eksiler getiriyor. Kimyasal olarak işlenmiş polyester tabana bağlı değişken çekme kuvveti ve tek parça polyester tabana bağlı derin kesimlerde tabanın kırılma riski gibi eksileri de var.
Kauçuk yüzey + Kauçuk yapıştırma katmanı + polyester taban (Örn. BT1000, Zero WB) kullanılması halinde yumuşak kauçuk yüzey (53° ShoreA) sayesinde görülebilir kesim çizgileri, yüksek ve homojen lak transferi, aniloks titreşimlerinin sönümlenmesi, +/- 0,02 mm kalınlık toleransı gibi artıları var. Bez katman olmadığından daha kolay bükülebilir, karışık desenler iyi işlenir ve köşe kesimi kolay. Soymada istenmeyen yerlerin kalkma riski yok. Kısmi laklamada kenarlar temiz ve bez deseni laka geçmiyor. Eksilerine gelince, NBR yapıştırma katmanı UV laklarda şişme riskine yol açıyor. Kimyasal işlem görmüş polyester yüzey sabit olmayan çekme kuvvetine ve soyma sonrası parça kalma riski taşıyor. Tek parça polyester taban derin kesimlerde kırılabiliyor.
Kauçuk yüzey + PU yapışma katmanı + polyester taban (BT1001) lak kalıbı yumuşak kauçuk yüzey (57° ShoreA) sayesinde görülebilir kesim çizgileri, yüksek ve homojen lak transferi, aniloks titreşimlerinin sönümlenmesi, +/- 0,02 mm kalınlık toleransı gibi artılar getiriyor. Bez katman olmadığından daha kolay bükülebiliyor, karışık desenler kolay işleniyor, köşe kesimi kolay ve soymada istenmeyen yerler kalkmıyor. Kısmi laklamada kenarlar temiz ve bez deseni laka geçmiyor. PU yapıştırma katmanı sayesinde UV laklarda şişme ve kalkma görülmüyor. Mekanik olarak işlenmiş polyester yüzey sabit çekme kuvveti sağlıyor, soyma sonrası parça kalmıyor. İki parça polyester taban derin kesimlerde tabanın kırılma riskini ortadan kaldırıyor. (Sadece bir katman zarar görüyor, ikincisi sağlam kalıyor).
Roland Graetner, “Biz çok şeffaf davranıyoruz. Bu ürüne baktığınızda çok fantastik olduğunu görebilirsiniz; evet, öyle. Ama her fantastik üründe olduğu gibi onun da bazı sınırları var” diyor.
Bu kalıp iki potansiyel sorun yaratabiliyor. İlki, su bazlı lak basılırken mürekkep birikmesi olabiliyor. Böttcher iki alternatif sunuyor: Zero WB (kauçuk yüzeyli) ve BT1009 (PU yüzeyli). İkincisi UV laklarda, çok agresif UV laklarda, daha çok metal dekorasyonda, bütün kauçuğu bozan kabarma sorunu olabiliyor. Bu durumda Zero UV ve BT1010 öneriliyor.
Roland Gaertner sunumunun devamında, su bazlı laklarda mürekkep kirletmesinin sebepleri, lak kalıplarının yüzey enerjileri ve yüzey gerilimleri, Zero WB’nin artıları ve eksileri, BT1009’un artıları ve eksileri, agresif UV laklarda kabarma ve kalkmalar, Zero UV’nin, BT1010’un artıları ve eksilerini anlattı; sunumu dekoratif lak kalıpları ve Böttcher DecoCoat lak kalıplarıyla bitirdi.
