Sezai NUHOĞLU / Matbaa Haber Yazı İşleri Müdürü
Sektörde yılın en çok konuşulan konularında finansmanı ilk sıraya koymak yanlış olmaz. Türk lirasının satın alma gücü düşük kalsa da döviz kurları itibarıyla değer kazanması ihracatçı firmaların maliyetlerini son derece yükselten bir etken ve bir yandan pazarda büyüme fırsatlarını kaçırmamak için yatırım zorunluluğu, diğer yandan yükselen işletme maliyetleri finansmanı öncelikli konu haline getirdi.
Yüksek teknoloji ürünü, yüksek otomasyonlu, özel renk ve farklı UV teknolojileriyle donatılmış baskı makinelerine yatırım, yılın genelinde sektörün ihracatçı, önde gelen firmalarının tercihi oldu. Bu eğilimin finansmana erişimin nispeten kolaylaşması beklentisiyle 2025 yılında da devam etmesi umuluyor.
Yatırımların ambalaj ve etiket ağırlıklı olması dikkati çekiyor. Bunda sektörün bu alanlarda yükselişi yanında pandemiyi ambalaj ve etiket firmalarının genelde iyi geçirmiş olmalarının da etkisi var. Tabii bu ticari matbaalarda yatırımların durduğu anlamına gelmiyor. Özellikle ihracat ağırlıklı çalışanlarda sıfır makine yatırımları devam etti.
Sektörde, hantal, ağır, maliyetli geleneksel yapıdan; esnek, dinamik, üretken, ekonomik bir yapıya doğru dönüşme sancıları var
2024, iş dünyasında yeni ekonomi yönetiminin enflasyon önlemleri ve sektörde drupa yılı olmasının da etkisiyle verimli, kaliteli, sürdürülebilir üretimin ve yatırımın daha çok konuşulduğu bir yıl oldu. İkisi bir arada, finansmana erişim zorlukları ve mevcut ve yeni makineleri çalıştıracak eğitimli, kalifiye personel istihdamı da sektörün gündeminde öne çıkan temalardı.
Kaliteli üretim, verimli yani düşük maliyetli ve hızlı iş süreçleri, zamanında teslim; artık doğrudan ihracatçı ve müşterileri ihracatçı olan basım ve ambalaj şirketleri için olmazsa olmaz nitelikler haline geldi. Şimdi daha yüksek hacimli, otomatik sistemlerle küresel rekabet gücü olan üretim hatları gündemde. Üstelik bunları barındıran işletmeler sürdürülebilir, uluslararası gıda / ilaç / iklim ve çevre düzenlemelerine uyumlu tedarik, üretim ve sevkiyat süreçleriyle rekabet etmek zorundalar. drupa’da otomasyon öne çıkan konular arasındaydı ve gündemde birinci sıradaki yerini koruyor.
Yapay zekâ
Yapay zekâ, son drupa’dan bu yana sektörde daha çok konuşuluyor. Bu yıl da konuşulacak.
Hem robotik sistemlerde hem de yazılım tarafında yapay zekâ için sektörde birçok kullanım alanı bulunabiliyor:
Müşteri verileri yapay zekâ ile analiz edilerek kişiye özel baskı materyalleri oluşturulabiliyor. Yapay zekâ ile pazar analizi yapılarak hedef müşterilere yönelik özelleştirilmiş kampanyalar geliştirilebiliyor.
Yapay zekâ sipariş, üretim ve maliyet verilerini analiz ederek daha verimli ve düşük maliyetli üretim planlama önerileri sunabiliyor.
Yapay zekâ destekli sistemler baskı öncesi (tasarım, maket oluşturma), besleme, baskıda gerçek zamanlı renk düzeltme ve baskı sonrası aşamalarında otomasyonda iş süreçlerini hızlandıran işlevleri yerine getirebiliyor.
Baskı makinelerinde, öngörücü bakım süreçlerinde kullanılabiliyor; parça değiştirme ve arızaya bağlı duruşları azaltabiliyor; geçmiş verilerden öğrenerek daha iyi ayarlamalar yapabiliyor ve hata oranlarını azaltabiliyor. Yapay zekâ kalite kontrol süreçlerinde sensör ve kamera verilerinin analizinde ve hataların tespitinde de kullanılabiliyor.
Yapay zekâdan 3D baskı, Nesnelerin İnterneti ve Artırılmış Gerçeklik uygulamalarıyla yeni ve farklı kullanım alanların da yararlanılabiliyor.
İhracat
Zorlu koşullarda işlerini sürdürebilmenin yollarını arayan basım işletmeleri için bir çıkış yolu olarak ihracat da hep gündemdeydi ancak bu yıl hem uluslararası konjonktür hem de Avrupa’da Almanya ağırlıklı resesyon nedeniyle bu bahis de zorluklarıyla öne çıktı. Sürdürülebilirlik hem ihracat odaklı hem de iç pazarda uluslararası şirketlerin tedarikçisi olan şirketler için gündemde giderek daha üst noktalara çıkıyor. Bu eğilim, uluslararası üreticiler tarafından sürdürülebilir, geri dönüştürülebilir hatta evde kompostlanabilir baskı altı ve ambalaj malzemelerinin pazara sürülmeye başlanmasıyla ve donanım tarafında çok düşük fire ile üretim yapabilen makinelerin piyasaya sürülmesiyle desteklenirken, özellikle ambalaj matbaaları başta olmak üzere sektör kuruluşları uluslararası geçerliliği olan sertifikaları almak için tesislerini, üretimlerini ve kullandıkları malzemeleri gözden geçiriyor; mevcut sertifikalarına yenilerini ekliyorlar.
Eğitim
Otomasyon, yapay zekâ, sürdürülebilirlik ve tüm bunlarla odaklanılan hedef, ihracat; hepsi kilit bir konuda düğümleniyor: Eğitimli, güncel teknolojilere ve eğilimlere hakim personel… Halen geleneksel yöntemlerle yetişmiş personelin de çok değerli olduğu sektörde bu dönüşümü sağlayacak departman liderlerine ve yeni teknolojilerin kavramlarına aşina, yeniliğe ve öğrenmeye açık, eğitimli gençlere ihtiyaç var. Zaten sektörün STK’ları da bunun bilincinde ve bu alandaki çabalarını giderek yaygınlaştırıyorlar. BASEV, üniversiteler, meslek okulları iş birliği ve sponsorların, bağışçıların destekleri ile daha yoğun ve yaygın hale getirme çabasında. Yıl içinde Ankara’da da firma ve okul ziyaretleri ve Ankara Sanayi Odası ev sahipliğinde bir etkinlik gerçekleştirerek, faaliyetlerini İstanbul dışında genişleten BASEV, İstanbul’da yine sponsorlar ve burs bağışçıları desteği ve İstanbul Sanayi Odası’nın, okulların, üniversitelerin iş birliği ile her ay yoğun eğitim çalışmalarını sürdürdü. Karton Ambalaj Sanayicileri Derneği istikrarlı olarak tanıtım faaliyetlerini ve seminerlerini sürdürürken, Etiket Sanayicileri Derneği de toplantılarını düzenli olarak sürdürme çabasında.
2025, zorluklarla umutların iç içe geçtiği bir yıl olarak geçecek gibi görünüyor.
